1. Bệnh Lở mồm long móng là gì?

Là bệnh truyền nhiễm rất nguy hiểm do vi rút gây ra ở các loài động vật móng guốc chẵn (trâu, bò, lợn, dê, cừu, hươu), lây lan mạnh, gây ra bởi loài vi rút thuộc họ Picornaviridae, giống Aphthovirus. Vi rút có 7 típ là: A, O, C, Asia 1, SAT 1, SAT 2, SAT 3 với hơn 60 phân típ. 

Việt nam, năm 1956 lần đầu tiên type O được ghi nhận, hiện nay tại Việt Nam đang lưu hành típ O, A và Asia 1. Đầu năm 2025, cả nước xảy ra 06 ổ dịch tại 05 tỉnh Lào Cai, Phú Thọ, Kon Tum, Tiền Giang làm 151 con mắc bệnh.

Ở Phú Thọ, từ năm 2020 - 2024 trên điạ bàn tỉnh không phát hiện gia súc ốm, chết, nghi mắc bệnh Lở mồm long móng. Tuy nhiên đầu năm 2025, phát hiện 04 con trâu của 01 hộ gia đình mắc bệnh Lở mồm long móng tại xã Đồng Thịnh (huyện Yên Lập). 

2. Sức đề kháng của vi rút Lở mồm long móng?

Vi rút LMLM dễ bị tiêu diệt bởi ánh nắng mặt trời, nhiệt độ cao (như đun sôi 100°C); vi rút tồn tại được nhiều tháng trong thịt đông lạnh, 5-15 phút ở 60°C, chết nhanh ở 100°C, 425 ngày ở 0-4°C; vi rút dễ bị tiêu diệt bởi các chất có độ toan cao (pH ≤ 3) và các chất kiềm mạnh như xút (pH ≥ 9); vi rút sống khoảng 07 ngày trong các chất thải hữu cơ ở chuồng nuôi và các chất có độ kiềm nhẹ (pH từ 7,2-7,8).

Một số loại thuốc sát trùng được cấp phép lưu hành trong thú y, vôi bột, nước vôi 10% có thể tiêu diệt vi rút Lở mồm long móng.

3. Gia súc lây nhiễm vi rút Lở mồm long móng như thế nào?

- Trực tiếp thông qua tiếp xúc giữa động vật mẫn cảm và động vật mắc bệnh khi nhốt chung hoặc chăn thả chung trên đồng cỏ.

- Gián tiếp thông qua:

Phân, máu, chất bài tiết của gia súc có mang mầm bệnh

Qua thức ăn, nước uống, máng ăn, máng uống, nền chuồng, dụng cụ chăn nuôi, tay chân, quần áo người chăn nuôi bị nhiễm vi rút. 

Phương tiện vận chuyển, dụng cụ chăn nuôi, lồng nhốt, chất độn chuồng, bao bì đựng cám, …có mang mầm bệnh.

4. Triệu chứng lâm sàng

Thời kỳ ủ bệnh thường từ 2 đến 5 ngày, nhiều nhất là 21 ngày. Động vật mắc bệnh có triệu chứng sốt cao trên 40°C, kém ăn hoặc bỏ ăn, chảy nhiều nước bọt, chân đau, mụn nước xuất hiện ở lợi, lưỡi, vành mũi, vành móng, kẽ móng và đầu vú. Khi mụn nước vỡ ra làm lở loét mồm và dễ làm long móng, nhất là ở lợn.

Sau khi phát bệnh 10-15 ngày, con vật có thể khỏi về triệu chứng lâm sàng nhưng mầm bệnh vẫn tồn tại trong con vật (03 - 04 tuần đối với lợn, 02 - 03 năm đối với trâu bò, 09 tháng đối với cừu, 04 tháng đối với dê) và được bài thải ra môi trường làm phát sinh và lây lan dịch bệnh.

5. Các biện pháp phòng chống bệnh Lở mồm long móng 

Áp dụng nghiêm ngặt các biện pháp chăn nuôi an toàn sinh học; thường xuyên vệ sinh, tiêu độc khử trùng khu vực chăn nuôi.

Tiêm vắc xin phòng bệnh Lở mồm long móng và các bệnh truyền nhiễm khác cho đàn gia súc.

Thực hiện tốt việc phát hiện sớm gia cầm mắc bệnh, nghi mắc bệnh; kịp thời báo cáo và khai báo dịch.

Gia súc giống phải có nguồn gốc rõ ràng, tin cậy; nuôi nhốt riêng gia súc mới mua về trước khi nhập đàn.

Nuôi nhốt gia súc trong chuồng nuôi hoặc khu vực có hàng rào; hạn chế tối đa nuôi chung các động vật khác.

Người chăm sóc, khách ra vào, phải sử dụng ủng, đồ bảo hộ; phương tiện ra vào trại phải thực hiện vệ sinh khử trùng.

Bổ sung dinh dưỡng, khoáng chất nâng cao sức đề kháng của gia súc.