Sở Tài nguyên và Môi trường tổng kết hoạt động khai thác, chế biến khoáng sản trên địa bàn tỉnh và triển khai các văn bản quy phạm pháp luật trong lĩnh vực khoáng sản và bảo vệ môi trường
Chia sẻ:
Dự Hội nghị có đại diện Văn phòng UBND tỉnh, các sở: Tài chính, Công Thương, Nông nghiệp và PTNT; Phòng Cảnh sát môi trường - Công an tỉnh ; Trưởng phòng TNMT các huyện, thành, thị; Giám đốc các doanh nghiệp hoạt động khai thác, chế biến khoáng sản trên địa bàn tỉnh.
Đánh giá tình hình hoạt động của các đơn vị khai thác, chế biến khoáng sản, tính đến ngày 31/12/2009, trên địa bàn tỉnh có 124 mỏ (124 giấy phép) hoạt động khai thác, chế biến khoáng sản gồm: Caolanh-felspat 15 mỏ; khoáng chất công nghiệp 07 mỏ, trong đó: Secpentin 01 mỏ, Quaczit 01 mỏ, Đôlômit-Talc 04 mỏ, Mica 01 mỏ; sắt 12 mỏ; Đá xây dựng, đá sản xuất ximăng 32 mỏ; đá phiến thạch anh - mica 01 mỏ; sét gạch ngói 34 mỏ; sét xây dựng giàu silic 01 mỏ; cát sỏi lòng sông 21 mỏ; Nước khoáng nóng 01 mỏ.
Trong năm 2009, hoạt động khai thác, chế biến khoáng sản có bước phát triển đáng khích lệ, sản lượng khai thác Caolanh-felspat đạt 101%; đá xây dựng đạt 113,27%; đá ximăng đạt 66,5%; cát, sỏi lòng sông đạt 94,46% so với sản lượng của giấy phép được giao. Còn lại các loại hình khoáng sản khác đạt từ 44,48%- 94,46% sản lượng so với giấy phép được giao, riêng sản lượng khai thác nước khoáng nóng mới chỉ đạt 0,8% so với giấy phép được giao.
Các doanh nghiệp đã quan tâm, chủ động đầu tư đổi mới công nghệ, thiết bị máy móc khai thác, chế biến khoáng sản theo sản lượng được cấp phép, từng bước nâng cao giá trị, chất lượng sản phẩm, mang lại hiệu quả kinh tế, đáp ứng nhu cầu nguyên liệu cho thị trường trong tỉnh cũng như các vùng lân cận, đặc biệt là khoáng sản làm vật liệu xây dựng thông thường và nguyên liệu gốm sứ cao cấp. Hoạt động khai thác, chế biến khoáng sản nhìn chung phục vụ tốt nhu cầu sản xuất của địa phương, tạo tiền đề cho sự phát triển bền vững ngành công nghiệp khai khoáng, giải quyết công ăn việc làm cho người lao động. Công tác quản lý nhà nước về hoạt động khai thác, chế biến khoáng sản được củng cố và tăng cường.
Bên cạnh đó, cũng còn những tồn tại như: một số doanh nghiệp chưa thực hiện đúng tiến độ xây dựng cơ bản mỏ theo Dự án đã được phê duyệt, sản lượng khai thác chưa theo dự án và giấy phép quy định. ý thức chấp hành các quy định về hoạt động khai thác, chế biến khoáng sản của một số doanh nghiệp còn chưa nghiêm, thực hiện mang tính chất đối phó, tính tự giác chưa cao, chưa thực hiện báo cáo hoặc báo cáo hoạt động khai thác, chế biến khoáng sản còn chưa đầy đủ. Thực hiện nghĩa vụ tài chính như thuế, phí bảo vệ môi trường của một số doanh nghiệp chưa đầy đủ, kịp thời, năng lực điều hành hoạt động khai thác, chế biến khoáng sản còn hạn chế, việc thực hiện ký quỹ phục hồi môi trường sau khai thác chưa theo đúng quy định.
Các văn bản quy phạm pháp luật quy định về Luật khoáng sản, môi trường, đầu tư, xây dựng có nhiều thay đổi. Công tác tuyên truyền, phổ biến, giáo dục Luật tới các đơn vị chưa kịp thời dẫn đến việc thực hiện của các đơn vị gặp nhiều khó khăn.
Tại Hội nghị, Sở Tài nguyên và Môi trường đã tổ chức phổ biến, quán triệt các văn bản quy phạm pháp luật mới liên quan đến lĩnh vực bảo vệ môi trường và khoáng sản như: Nghị định số 63/2008/NĐ-CP ngày 13/5/2008 của Chính phủ, quy định “về phí bảo vệ môi trường đối với khai thác khoáng sản”; Quyết định số 71/2008/QĐ-TTg ngày 29/5/2008 của Thủ tướng Chính phủ, “về ký quỹ cải tạo, phục hồi môi trường đối với hoạt động khai thác khoáng sản”; Chỉ thị số 18/2008/CT-TTg ngày 06/6/2008 của Thủ tướng Chính phủ “về việc tăng cường quản lý, chấn chỉnh hoạt động khai thác các mỏ đá nhằm đảm bảo an toàn trong khai thác”; Thông tư số 34/2009/TT-BTNMT ngày 31/12/2009 của Bộ Tài nguyên và Môi trường quy định “về lập, phê duyệt, kiểm tra, xác nhận Dự án cải tạo, phục hồi môi trường và ký quỹ cải tạo, phục hồi môi trường đối với hoạt động khoáng sản”; Thông tư số 184/2009/TT-BTC ngày 5/9/2009 của Bộ Tài chính “Quy định chế độ thu, nộp và quản lý sử dụng lệ phí cấp giấy phép hoạt động khoáng sản, lệ phí độc quyền thăm dò khoáng sản”.
Kết thúc Hội nghị, Giám đốc Sở Tài nguyên và Môi trường đã yêu cầu đối với các doanh nghiệp trong thời gian tới tiếp tục đẩy mạnh năng lực đầu tư sản xuất theo hướng hiện đại hoá, kết hợp quy mô vừa với quy mô nhỏ, cơ giới hóa với bán cơ giới, chế biến thô (tuyển) với chế biến tinh (sau tuyển) phù hợp với từng loại khoáng sản trong từng giai đoạn phát triển cụ thể. Tùy theo tiềm năng của từng khoáng sản để định hướng xây dựng các cơ sở chế biến độc lập hoặc kết hợp với các tỉnh lân cận cùng xây dựng; Đa dạng hóa sản phẩm, mở rộng thị trường tiêu thụ nguyên liệu khoáng như talc, sepentine, asbet, kaolin-felspat... ; Nâng cao trình độ nghiệp vụ đối với Giám đốc điều hành mỏ, kế toán của các doanh nghiệp nhằm thực hiện đúng các quy định pháp luật; Chủ động đầu tư thiết bị sản xuất hiện đại, chú trọng bảo vệ môi trường trong khai thác, chế biến khoáng sản.
Đối với các đơn vị đang xây dựng cơ bản mỏ, các đơn vị chưa tiến hành khai thác yêu cầu khẩn trương đẩy nhanh tiến độ thực hiện dự án, sớm bước vào sản xuất trong năm 2010. Đối với các đơn vị chưa ký quỹ phục hồi môi trường, đất đai sau khai thác khoáng sản yêu cầu khẩn trương lập phương án ký quỹ, tiến hành ký quỹ phục hồi môi trường chậm nhất cuối quý III năm 2010.
Đánh giá tình hình hoạt động của các đơn vị khai thác, chế biến khoáng sản, tính đến ngày 31/12/2009, trên địa bàn tỉnh có 124 mỏ (124 giấy phép) hoạt động khai thác, chế biến khoáng sản gồm: Caolanh-felspat 15 mỏ; khoáng chất công nghiệp 07 mỏ, trong đó: Secpentin 01 mỏ, Quaczit 01 mỏ, Đôlômit-Talc 04 mỏ, Mica 01 mỏ; sắt 12 mỏ; Đá xây dựng, đá sản xuất ximăng 32 mỏ; đá phiến thạch anh - mica 01 mỏ; sét gạch ngói 34 mỏ; sét xây dựng giàu silic 01 mỏ; cát sỏi lòng sông 21 mỏ; Nước khoáng nóng 01 mỏ.
Trong năm 2009, hoạt động khai thác, chế biến khoáng sản có bước phát triển đáng khích lệ, sản lượng khai thác Caolanh-felspat đạt 101%; đá xây dựng đạt 113,27%; đá ximăng đạt 66,5%; cát, sỏi lòng sông đạt 94,46% so với sản lượng của giấy phép được giao. Còn lại các loại hình khoáng sản khác đạt từ 44,48%- 94,46% sản lượng so với giấy phép được giao, riêng sản lượng khai thác nước khoáng nóng mới chỉ đạt 0,8% so với giấy phép được giao.
Các doanh nghiệp đã quan tâm, chủ động đầu tư đổi mới công nghệ, thiết bị máy móc khai thác, chế biến khoáng sản theo sản lượng được cấp phép, từng bước nâng cao giá trị, chất lượng sản phẩm, mang lại hiệu quả kinh tế, đáp ứng nhu cầu nguyên liệu cho thị trường trong tỉnh cũng như các vùng lân cận, đặc biệt là khoáng sản làm vật liệu xây dựng thông thường và nguyên liệu gốm sứ cao cấp. Hoạt động khai thác, chế biến khoáng sản nhìn chung phục vụ tốt nhu cầu sản xuất của địa phương, tạo tiền đề cho sự phát triển bền vững ngành công nghiệp khai khoáng, giải quyết công ăn việc làm cho người lao động. Công tác quản lý nhà nước về hoạt động khai thác, chế biến khoáng sản được củng cố và tăng cường.
Bên cạnh đó, cũng còn những tồn tại như: một số doanh nghiệp chưa thực hiện đúng tiến độ xây dựng cơ bản mỏ theo Dự án đã được phê duyệt, sản lượng khai thác chưa theo dự án và giấy phép quy định. ý thức chấp hành các quy định về hoạt động khai thác, chế biến khoáng sản của một số doanh nghiệp còn chưa nghiêm, thực hiện mang tính chất đối phó, tính tự giác chưa cao, chưa thực hiện báo cáo hoặc báo cáo hoạt động khai thác, chế biến khoáng sản còn chưa đầy đủ. Thực hiện nghĩa vụ tài chính như thuế, phí bảo vệ môi trường của một số doanh nghiệp chưa đầy đủ, kịp thời, năng lực điều hành hoạt động khai thác, chế biến khoáng sản còn hạn chế, việc thực hiện ký quỹ phục hồi môi trường sau khai thác chưa theo đúng quy định.
Các văn bản quy phạm pháp luật quy định về Luật khoáng sản, môi trường, đầu tư, xây dựng có nhiều thay đổi. Công tác tuyên truyền, phổ biến, giáo dục Luật tới các đơn vị chưa kịp thời dẫn đến việc thực hiện của các đơn vị gặp nhiều khó khăn.
Tại Hội nghị, Sở Tài nguyên và Môi trường đã tổ chức phổ biến, quán triệt các văn bản quy phạm pháp luật mới liên quan đến lĩnh vực bảo vệ môi trường và khoáng sản như: Nghị định số 63/2008/NĐ-CP ngày 13/5/2008 của Chính phủ, quy định “về phí bảo vệ môi trường đối với khai thác khoáng sản”; Quyết định số 71/2008/QĐ-TTg ngày 29/5/2008 của Thủ tướng Chính phủ, “về ký quỹ cải tạo, phục hồi môi trường đối với hoạt động khai thác khoáng sản”; Chỉ thị số 18/2008/CT-TTg ngày 06/6/2008 của Thủ tướng Chính phủ “về việc tăng cường quản lý, chấn chỉnh hoạt động khai thác các mỏ đá nhằm đảm bảo an toàn trong khai thác”; Thông tư số 34/2009/TT-BTNMT ngày 31/12/2009 của Bộ Tài nguyên và Môi trường quy định “về lập, phê duyệt, kiểm tra, xác nhận Dự án cải tạo, phục hồi môi trường và ký quỹ cải tạo, phục hồi môi trường đối với hoạt động khoáng sản”; Thông tư số 184/2009/TT-BTC ngày 5/9/2009 của Bộ Tài chính “Quy định chế độ thu, nộp và quản lý sử dụng lệ phí cấp giấy phép hoạt động khoáng sản, lệ phí độc quyền thăm dò khoáng sản”.
Kết thúc Hội nghị, Giám đốc Sở Tài nguyên và Môi trường đã yêu cầu đối với các doanh nghiệp trong thời gian tới tiếp tục đẩy mạnh năng lực đầu tư sản xuất theo hướng hiện đại hoá, kết hợp quy mô vừa với quy mô nhỏ, cơ giới hóa với bán cơ giới, chế biến thô (tuyển) với chế biến tinh (sau tuyển) phù hợp với từng loại khoáng sản trong từng giai đoạn phát triển cụ thể. Tùy theo tiềm năng của từng khoáng sản để định hướng xây dựng các cơ sở chế biến độc lập hoặc kết hợp với các tỉnh lân cận cùng xây dựng; Đa dạng hóa sản phẩm, mở rộng thị trường tiêu thụ nguyên liệu khoáng như talc, sepentine, asbet, kaolin-felspat... ; Nâng cao trình độ nghiệp vụ đối với Giám đốc điều hành mỏ, kế toán của các doanh nghiệp nhằm thực hiện đúng các quy định pháp luật; Chủ động đầu tư thiết bị sản xuất hiện đại, chú trọng bảo vệ môi trường trong khai thác, chế biến khoáng sản.
Đối với các đơn vị đang xây dựng cơ bản mỏ, các đơn vị chưa tiến hành khai thác yêu cầu khẩn trương đẩy nhanh tiến độ thực hiện dự án, sớm bước vào sản xuất trong năm 2010. Đối với các đơn vị chưa ký quỹ phục hồi môi trường, đất đai sau khai thác khoáng sản yêu cầu khẩn trương lập phương án ký quỹ, tiến hành ký quỹ phục hồi môi trường chậm nhất cuối quý III năm 2010.
Tác giả bài viết: Trần Đức Thành - Phòng Quản lý Khoáng sản