Những năm gần đây, giá các thiết bị điện, điện tử liên tục giảm và mẫu mã liên tục thay đổi gây ra sự gia tăng mạnh mẽ của chất thải điện, điện tử  ảnh hưởng tới môi trường, sức khỏe cộng đồng nếu không có giải pháp quản lý, thu hồi, xử lý thích hợp ngay từ bây giờ. Hiện ước tính, số lượng chất thải điện, điện tử của hộ gia đình từ 61.000 – 113.000 tấn và con số này được dự báo sẽ không ngừng tăng lên trong những năm tiếp theo. Theo nhận định của Trung tâm Phát triển và hội nhập ( CDI) trung bình mỗi năm, một người Việt Nam thải ra môi trường khoảng 1kg rác điện tử, như vậy tổng lượng rác thải điển tử cả nước lên tới 90.000 tấn/ năm.

 

Không dừng lại ở đó, nhóm mặt hàng nhập khẩu này luôn ở vị trí 1 trong 2 nhóm mặt hàng nhập khẩu đứng đầu tổng kim ngạch nhập khẩu của Việt Nam. Năm 2013 vừa qua, kim ngạch nhập khẩu mặt hàng này đạt 17,7 tỷ USD, tăng 16,5% so với năm 2012. Riêng 6 tháng đầu năm 2014, Tổng cục Hải quan tạm thống kê, cả nước nhập khẩu máy vi tính và các sản phẩm điện tử, linh kiện điện tử đã là 5,53 tỷ USD. Tương ứng với sự gia tăng nhập khẩu của lượng sản phẩm điện và điện tử là sự gia tăng của lượng sảm phẩm bị thải bỏ. Điều này đồng nghĩa với việc gia tăng “núi rác” từ những sản phẩm điện tử bị thải bỏ.

 

Trước đây, loại rác này vẫn chưa được xem là chất thải nguy hại, nên chưa thu hút được sự quan tâm đúng mức của cơ quan chức năng, giới nghiên cứu lẫn xã hội. Vì thế, việc thu gom, xử lý loại chất thải điện tử này không được các cơ quan chức năng quan tâm và hướng dẫn xử lý đúng quy trình mà  chủ yếu do lực lượng cơ sở tư nhân đảm nhiệm. Sau khi tận thu những kim loại quý, sửa chữa để tái sử dụng thì các thứ còn lại được đưa đến các nơi tập kết rác thải rồi chôn lấp như các loại rác thải bình thường khác. Cách làm này nếu kéo dài sẽ gây nguy cơ ô nhiễm môi trường cao, tác động nghiêm trọng đến chất lượng môi trường sống cũng như sức khỏe cộng đồng.

 
Xử lý bằng công nghệ tái chế

 

Nhận thức được tác hại của chất thải điện tử tới đời sống, tại Việt Nam, chất thải điện tử đã được xếp vào Danh mục chất thải nguy hại (CTNH) cần được quản lý, theo Thông tư số 12/2011/TT-BTNMT của Bộ TN&MT về quản lý CTNH.

 

 Bên cạnh đó, trong tháng 8/ 2013, Thủ tướng Chính phủ ban hành Quyết định số 50/2013/QĐ-TTg về thu hồi và xử lý sản phẩm thải bỏ. Đây là cơ sở pháp lý quan trọng quy định cụ thể trách nhiệm, nghĩa vụ của các bên liên quan trong việc sản xuất, lưu thông, xử lý các sản phẩm thải bỏ.

 

Để tích cực triển khai hoạt động này, vừa qua Viện Khoa học và Công nghệ Môi trường thuộc trường Đại học Bách Khoa Hà Nội phối hợp với Viện Khoa học Địa chất và Tài nguyên Khoáng sản Hàn Quốc và Cơ quan Hợp tác quốc tế Hàn Quốc tổ chức Hội thảo khởi động “Dự án Nâng cao năng lực nghiên cứu, phát triển và chuyển giao công nghệ tái chế chất thải ở Việt Nam”.

 

Trao đổi về một dự án hứa hẹn mở ra một hi vọng mới cho việc xử lý chất thải, PSG.TS Huỳnh Trung Hải - Viện trưởng, Viện Khoa học và Công nghệ môi trường (Đại học Bách Khoa Hà Nội) đã cho biết: Dự án Nâng cao năng lực nghiên cứu, phát triển và chuyển giao công nghệ tái chế chất thải ở Việt Nam đã được Viện Khoa học và Công nghệ Môi trường chuẩn bị từ năm 2009. Mục tiêu của Dự án góp phần ngăn ngừa và giảm thiểu ô nhiễm môi trường phục vụ cho phát triển bền vững ở Việt Nam, thông qua việc tái chế chất thải cũng như giảm thiểu và ngăn ngừa phát sinh ô nhiễm trong các quá trình tái chế chất thải, đồng thời tăng cường năng lực nghiên cứu của Viện Khoa học và Công nghệ Môi trường trong lĩnh vực phát triển công nghệ tái chế chất thải và đánh giá chính sách. Dự án có 3 nội dung chính: Nghiên cứu xu thế toàn cầu trong quản lý và tái chế chất thải điện tử; Phát triển công nghệ tái chế chất thải điện tử ở Việt Nam; Các nghiên cứu sâu về thu hồi kim loại từ bảng mạch điện tử thải.

 

Ngoài ra, Dự án còn cung cấp các khóa học ngắn hạn (10 ngày) và trung hạn (6 tháng) nhằm nâng cao nhận thức, đào tạo kỹ năng và kiến thức cho các cán bộ tham gia nghiên cứu, cũng như cho một số cán bộ từ các bộ/ngành có liên quan.

 

Dự án này khi đưa vào triển khai sẽ nâng cao nhận thức và kiến thức chuyên môn trong xây dựng, đánh giá chính sách có liên quan đến chất thải điện tử nói riêng và chất thải nói chung, cũng như trong nghiên cứu chuyên sâu về công nghệ tái chế chất thải. Từ đó, sẽ góp phần vào quá trình khuyến nghị xây dựng các văn bản luật và hướng dẫn kỹ thuật nhằm quản lý hiệu quả công tác thu gom và tái chế chất thải điện tử trong thời gian tới.

Nguồn tin:  www.more.gov.vn