Cùng với mức sống của nhân dân ngày càng được nâng cao và công cuộc công nghiệp hoá ngày càng phát triển sâu rộng, rác thải cũng được tạo ra ngày càng nhiều với những thành phần ngày càng phức tạp và đa dạng.
Giống như rác thải đô thị, rác thải nông thôn chia thành ba nhóm:
Rác khô hay còn gọi là rác vô cơ: gồm các loại phế thải thủy tinh, sành sứ, kim loại, giấy, cao su, nhựa, vải, đồ điện, cát, sỏi, vật liệu xây dựng.
Rác ướt hay thường gọi là rác hữu cơ: gồm cây cỏ loại bỏ, lá rụng, rau quả hư hỏng, đồ ăn thừa, rác nhà bếp, xác súc vật, phân chăn nuôi…
Rác độc hại: là những thứ phế thải độc hại cho môi trường và con người như pin, bình ắc quy, hóa chất, thuốc trừ sâu…
Như vậy rác có thể những thứ không độc hại, không dơ bẩn và có thể dùng lại được, nhưng rác cũng có thể là các loại vật chất gây hôi thối, dơ bẩn ô nhiễm môi trường, độc hại cho muôn loài sinh vật là tùy vào cách ứng xử của con người với rác thải! Rác thải có mối nguy cơ cao chỉ khi con người không quan tâm đến công tác quản lý thu gom và xử lý đối với chúng.
Với dân số khoảng 73.000 người, một ngày thị xã thải ra khoảng 65 tấn rác. Tuy nhiên, một thực tế cho thấy tại thị xã Phú Thọ có 4 phường và 6 xã, song mới chỉ có 3 phường nội thị là: Âu Cơ, Phong Châu, Hùng Vương và một phần phường Trường Thịnh do Công ty Cổ phần dịch vụ môi trường đô thị Phú Thọ tổ chức thu gom vận chuyển được khoảng 30 tấn đến nơi xử lý rác thải. Còn 6 xã và phường Trường Thịnh vùng nông thôn với khóa luận Tôi có một số đề xuất hướng giải quyết bài toán rác thải nông thôn, nhưng rất cần sự quan tâm giúp đỡ của các sở, ban, ngành, chính
quyền… để triển khai sâu rộng trong cộng đồng dân cư mới có thể đi vào thực tế áp dụng cho thị xã cũng như cũng như các vùng nông thôn nói chung.
1. Cần tuyên truyền nâng cao nhận thức cho người dân về cách phân loại rác thải để người dân có thể tận dụng rác, tái sinh rác hay bán nguyên liệu để tái chế. Đồng thời tuyên truyền vận động người dân sử dụng nhà tiêu hợp vệ sinh, sử dụng tiết kiệm các nguồn nhiên liệu (phải xây dựng các buổi tuyên truyền trực quan bằng hình ảnh, băng đĩa, tờ rơi… tới từng địa bàn khu dân cư mới đạt hiệu quả cao).
2. Khảo sát xây dựng các bãi đổ rác tập chung (xây bể xi măng) tại các khu tập trung đông dân cư, khu vực quy hoạch đất ở định kỳ cho Công ty cổ phần dịch vụ Môi trường đô thị thu gom.
3. Đối với khu vực dân cư thưa, hướng dẫn người dân sử dụng hố rác di dộng cho mỗi gia đình (Hố rác di động là một loại hố rác đơn giản, dễ sử dụng, ít tốn kém nhưng mang lại hiệu quả cao. Mỗi gia đình chỉ cần đầu tư một nắp hố rác, sau đó có thể dùng nhiều lần mà không cần phải thay thế, sửa chữa. Cấu tạo hố rác giống như thùng rác di động, tuy nhiên ở đây không có phần thùng vì phần thùng sẽ là hố đất với độ sâu 2,5m - 3m kích thước bề mặt tùy thuộc nắp hố rác. Sau một thời gian đầy, phần nắp di dời sang hố đào khác, còn hố rác sẽ được lấp đất lại. Cứ như vậy nắp hố rác có thể di chuyển khắp vườn và được sử dụng nhiều lần). Hố rác di động không chỉ sử dụng cho các hộ gia đình nông thôn mà ở các trường học, chợ…. đều có thể sử dụng hiệu quả.
4. Đối với chất thải chăn nuôi:
+ Với hộ gia đình chăn nuôi nhiều thì xây dựng hầm Biogas vừa xử lý được chất thải đồng thời tạo khí đốt.
+ Hộ chăn nuôi ít xử lý hợp vệ sinh môi trường (bằng cách ủ kín hoặc ủ hở) để làm phân bón.
+ Thu gom để bán phân tươi hợp vệ sinh (phân gà, phân cút nên dùng chất hút thấm như tro, trấu, mạt cưa…..trộn với phân tươi đóng trong các bao kín, tránh rò rỉ nước và mùi hôi thối trong quá trình vận chuyển. Đối với phân trâu, bò, dê có tỷ lệ nước và đạm thấp nên ít hôi thối và rò rỉ nước nên có thể thu gom và chứa trong bao bì kín. Đối với phân lợn do chứa tỷ lệ các chất dinh dưỡng cao thường ở dạng sệt hay nhão và mùi hôi thối nặng, khối lượng lớn nên việc thu gom vận chuyển phải có các dụng cụ chuyên dùng để tránh gây ô nhiễm môi trường).
Giống như rác thải đô thị, rác thải nông thôn chia thành ba nhóm:
Rác khô hay còn gọi là rác vô cơ: gồm các loại phế thải thủy tinh, sành sứ, kim loại, giấy, cao su, nhựa, vải, đồ điện, cát, sỏi, vật liệu xây dựng.
Rác ướt hay thường gọi là rác hữu cơ: gồm cây cỏ loại bỏ, lá rụng, rau quả hư hỏng, đồ ăn thừa, rác nhà bếp, xác súc vật, phân chăn nuôi…
Rác độc hại: là những thứ phế thải độc hại cho môi trường và con người như pin, bình ắc quy, hóa chất, thuốc trừ sâu…
Như vậy rác có thể những thứ không độc hại, không dơ bẩn và có thể dùng lại được, nhưng rác cũng có thể là các loại vật chất gây hôi thối, dơ bẩn ô nhiễm môi trường, độc hại cho muôn loài sinh vật là tùy vào cách ứng xử của con người với rác thải! Rác thải có mối nguy cơ cao chỉ khi con người không quan tâm đến công tác quản lý thu gom và xử lý đối với chúng.
Với dân số khoảng 73.000 người, một ngày thị xã thải ra khoảng 65 tấn rác. Tuy nhiên, một thực tế cho thấy tại thị xã Phú Thọ có 4 phường và 6 xã, song mới chỉ có 3 phường nội thị là: Âu Cơ, Phong Châu, Hùng Vương và một phần phường Trường Thịnh do Công ty Cổ phần dịch vụ môi trường đô thị Phú Thọ tổ chức thu gom vận chuyển được khoảng 30 tấn đến nơi xử lý rác thải. Còn 6 xã và phường Trường Thịnh vùng nông thôn với khóa luận Tôi có một số đề xuất hướng giải quyết bài toán rác thải nông thôn, nhưng rất cần sự quan tâm giúp đỡ của các sở, ban, ngành, chính
quyền… để triển khai sâu rộng trong cộng đồng dân cư mới có thể đi vào thực tế áp dụng cho thị xã cũng như cũng như các vùng nông thôn nói chung.
1. Cần tuyên truyền nâng cao nhận thức cho người dân về cách phân loại rác thải để người dân có thể tận dụng rác, tái sinh rác hay bán nguyên liệu để tái chế. Đồng thời tuyên truyền vận động người dân sử dụng nhà tiêu hợp vệ sinh, sử dụng tiết kiệm các nguồn nhiên liệu (phải xây dựng các buổi tuyên truyền trực quan bằng hình ảnh, băng đĩa, tờ rơi… tới từng địa bàn khu dân cư mới đạt hiệu quả cao).
2. Khảo sát xây dựng các bãi đổ rác tập chung (xây bể xi măng) tại các khu tập trung đông dân cư, khu vực quy hoạch đất ở định kỳ cho Công ty cổ phần dịch vụ Môi trường đô thị thu gom.
3. Đối với khu vực dân cư thưa, hướng dẫn người dân sử dụng hố rác di dộng cho mỗi gia đình (Hố rác di động là một loại hố rác đơn giản, dễ sử dụng, ít tốn kém nhưng mang lại hiệu quả cao. Mỗi gia đình chỉ cần đầu tư một nắp hố rác, sau đó có thể dùng nhiều lần mà không cần phải thay thế, sửa chữa. Cấu tạo hố rác giống như thùng rác di động, tuy nhiên ở đây không có phần thùng vì phần thùng sẽ là hố đất với độ sâu 2,5m - 3m kích thước bề mặt tùy thuộc nắp hố rác. Sau một thời gian đầy, phần nắp di dời sang hố đào khác, còn hố rác sẽ được lấp đất lại. Cứ như vậy nắp hố rác có thể di chuyển khắp vườn và được sử dụng nhiều lần). Hố rác di động không chỉ sử dụng cho các hộ gia đình nông thôn mà ở các trường học, chợ…. đều có thể sử dụng hiệu quả.
4. Đối với chất thải chăn nuôi:
+ Với hộ gia đình chăn nuôi nhiều thì xây dựng hầm Biogas vừa xử lý được chất thải đồng thời tạo khí đốt.
+ Hộ chăn nuôi ít xử lý hợp vệ sinh môi trường (bằng cách ủ kín hoặc ủ hở) để làm phân bón.
+ Thu gom để bán phân tươi hợp vệ sinh (phân gà, phân cút nên dùng chất hút thấm như tro, trấu, mạt cưa…..trộn với phân tươi đóng trong các bao kín, tránh rò rỉ nước và mùi hôi thối trong quá trình vận chuyển. Đối với phân trâu, bò, dê có tỷ lệ nước và đạm thấp nên ít hôi thối và rò rỉ nước nên có thể thu gom và chứa trong bao bì kín. Đối với phân lợn do chứa tỷ lệ các chất dinh dưỡng cao thường ở dạng sệt hay nhão và mùi hôi thối nặng, khối lượng lớn nên việc thu gom vận chuyển phải có các dụng cụ chuyên dùng để tránh gây ô nhiễm môi trường).
Tác giả bài viết: