Bảo vệ môi trường trong tiến trình phát triển kinh tế: Cuộc chiến cam go
Chia sẻ:
Đô thị hóa và sức ép môi trường
Quá trình công nghiệp hóa, đô thị hóa quá nhanh đã gây ra sức ép không nhỏ đối với môi trường và tài nguyên. Nếu như năm 1990, cả nước mới có khoảng 500 đô thị thì đến nay, đã có 754 đô thị lớn nhỏ. Hạ tầng kỹ thuật và hạ tầng xã hội tại các đô thị phát triển không theo kịp quá trình đô thị hóa, tốc độ gia tăng dân số và sự mở rộng về không gian đô thị, làm nảy sinh nhiều bất cập về bảo vệ môi trường, đặc biệt là tình trạng úng ngập, ô nhiễm khí thải...
Bộ trưởng Phạm Khôi Nguyên cho biết, những năm qua, Việt Nam duy trì tốc độ tăng trưởng kinh tế hàng năm cao, bình quân 7,2%. Tuy nhiên, nước ta vẫn đang phải đối mặt với rất nhiều thách thức, trong đó có vấn đề suy thoái môi trường gay gắt. Quá trình đô thị hóa nhanh kéo theo vấn đề di dân từ nông thôn ra thành thị, làm cho quá trình phát triển theo hướng bền vững của đất nước đang phải đối mặt với những khó khăn trong việc đảm bảo chất lượng môi trường và ngăn chặn tình trạng suy thoái tài nguyên, đặc biệt là môi trường sống tại đô thị. Theo số liệu thống kê, chất thải do cư dân đô thị thải ra cao gấp 2 - 3 lần người dân nông thôn.
"Kế hoạch 5 năm 2006 - 2010 là kỳ kế hoạch đầu tiên được xây dựng theo hướng phát triển bền vững, toàn diện trên cả ba lĩnh vực kinh tế, xã hội, và môi trường. Tuy nhiên, đến nay trong ba trụ cột kinh tế, xã hội, và môi trường thì mới chủ yếu tập trung vào phát triển kinh tế" - Bộ trưởng Phạm Khôi Nguyên cho hay.
TS Hoàng Dương Tùng, Phó Tổng cục trưởng Tổng cục Môi trường thừa nhận, sự phát triển kinh tế - xã hội một mặt có những tác động tích cực nhưng mặt khác lại gây sức ép lên môi trường. Những sự cố về môi trường, thiên tai tác động không nhỏ đến phát triển kinh tế.
Thiệt hại 5,5% GDP mỗi năm
Theo đánh giá của Ngân hàng Thế giới, Việt Nam có thể phải chịu tổn thất do ô nhiễm môi trường lên tới 5,5% GDP mỗi năm. Theo nghiên cứu gần đây của Bộ Giao thông Vận tải, ước tính thiệt hại kinh tế do ô nhiễm không khí đối với dân nội thành Hà Nội là 66,33 triệu USD/năm, TP. HCM 70,96 USD/năm.
Bên cạnh ảnh hưởng do ô nhiễm không khí tại các khu vực sản xuất công nghiệp thì ô nhiễm không khí xung quanh các tuyến đường giao thông cũng có những tác động tiêu cực đến sức khỏe của cộng đồng. Theo một nghiên cứu đến tháng 12/2010, tỷ lệ người mắc bệnh đường hô hấp ở Hà Nội cao hơn TP.HCM. Một trong những nguyên nhân chính được xác định là do môi trường không khí ở Hà Nội ô nhiễm hơn. Thêm vào đó, Hà Nội còn chịu tác động của biến đổi thời tiết mạnh hơn, nhất là mùa đông.
Từ thực tế đó, Bộ trưởng Bộ TN&MT Phạm Khôi Nguyên bày tỏ, trong 5 năm tới, phải coi việc khắc phục những vấn đề bức xúc nêu trên là nhiệm vụ trọng tâm. Việc bảo vệ môi trường là một cuộc chiến khốc liệt và tất cả phải hướng về cùng một mục tiêu. Có như thế mới có thể thành công, góp phần tạo sự phát triển bền vững.
Quá trình công nghiệp hóa, đô thị hóa quá nhanh đã gây ra sức ép không nhỏ đối với môi trường và tài nguyên. Nếu như năm 1990, cả nước mới có khoảng 500 đô thị thì đến nay, đã có 754 đô thị lớn nhỏ. Hạ tầng kỹ thuật và hạ tầng xã hội tại các đô thị phát triển không theo kịp quá trình đô thị hóa, tốc độ gia tăng dân số và sự mở rộng về không gian đô thị, làm nảy sinh nhiều bất cập về bảo vệ môi trường, đặc biệt là tình trạng úng ngập, ô nhiễm khí thải...
Bộ trưởng Phạm Khôi Nguyên cho biết, những năm qua, Việt Nam duy trì tốc độ tăng trưởng kinh tế hàng năm cao, bình quân 7,2%. Tuy nhiên, nước ta vẫn đang phải đối mặt với rất nhiều thách thức, trong đó có vấn đề suy thoái môi trường gay gắt. Quá trình đô thị hóa nhanh kéo theo vấn đề di dân từ nông thôn ra thành thị, làm cho quá trình phát triển theo hướng bền vững của đất nước đang phải đối mặt với những khó khăn trong việc đảm bảo chất lượng môi trường và ngăn chặn tình trạng suy thoái tài nguyên, đặc biệt là môi trường sống tại đô thị. Theo số liệu thống kê, chất thải do cư dân đô thị thải ra cao gấp 2 - 3 lần người dân nông thôn.
"Kế hoạch 5 năm 2006 - 2010 là kỳ kế hoạch đầu tiên được xây dựng theo hướng phát triển bền vững, toàn diện trên cả ba lĩnh vực kinh tế, xã hội, và môi trường. Tuy nhiên, đến nay trong ba trụ cột kinh tế, xã hội, và môi trường thì mới chủ yếu tập trung vào phát triển kinh tế" - Bộ trưởng Phạm Khôi Nguyên cho hay.
TS Hoàng Dương Tùng, Phó Tổng cục trưởng Tổng cục Môi trường thừa nhận, sự phát triển kinh tế - xã hội một mặt có những tác động tích cực nhưng mặt khác lại gây sức ép lên môi trường. Những sự cố về môi trường, thiên tai tác động không nhỏ đến phát triển kinh tế.
Thiệt hại 5,5% GDP mỗi năm
Theo đánh giá của Ngân hàng Thế giới, Việt Nam có thể phải chịu tổn thất do ô nhiễm môi trường lên tới 5,5% GDP mỗi năm. Theo nghiên cứu gần đây của Bộ Giao thông Vận tải, ước tính thiệt hại kinh tế do ô nhiễm không khí đối với dân nội thành Hà Nội là 66,33 triệu USD/năm, TP. HCM 70,96 USD/năm.
Bên cạnh ảnh hưởng do ô nhiễm không khí tại các khu vực sản xuất công nghiệp thì ô nhiễm không khí xung quanh các tuyến đường giao thông cũng có những tác động tiêu cực đến sức khỏe của cộng đồng. Theo một nghiên cứu đến tháng 12/2010, tỷ lệ người mắc bệnh đường hô hấp ở Hà Nội cao hơn TP.HCM. Một trong những nguyên nhân chính được xác định là do môi trường không khí ở Hà Nội ô nhiễm hơn. Thêm vào đó, Hà Nội còn chịu tác động của biến đổi thời tiết mạnh hơn, nhất là mùa đông.
Từ thực tế đó, Bộ trưởng Bộ TN&MT Phạm Khôi Nguyên bày tỏ, trong 5 năm tới, phải coi việc khắc phục những vấn đề bức xúc nêu trên là nhiệm vụ trọng tâm. Việc bảo vệ môi trường là một cuộc chiến khốc liệt và tất cả phải hướng về cùng một mục tiêu. Có như thế mới có thể thành công, góp phần tạo sự phát triển bền vững.
Tác giả bài viết: Trung tâm Lưu trữ và Thông tin