Phú Thọ là tỉnh miền núi với gần 190 nghìn ha rừng và đất lâm nghiệp, chiếm trên 50% diện tích đất tự nhiên. 

Những năm gần đây, nhờ tận dụng lợi thế diện tích đất lâm nghiệp lớn, thổ nhưỡng thích hợp cho phát triển một số loài giống, cây trồng lâm nghiệp chính như: Keo, Mỡ, Quế… đặc biệt ứng dụng các biện pháp kỹ thuật trồng rừng thâm canh; chăm sóc, chuyển hóa kinh doanh rừng trồng gỗ nhỏ sang gỗ lớn trong phát triển kinh tế đồi rừng đã đóng góp đáng kể vào sự phát triển kinh tế - xã hội của tỉnh, giải quyết việc làm, ngày càng có nhiều hộ gia đình thoát nghèo, vươn lên làm giàu từ hướng đi hiệu quả này.

Những năm qua, Kế hoạch phát triển lâm nghiệp nói chung và kế hoạch trồng, chuyển hóa rừng cây gỗ lớn nói riêng luôn được Tỉnh ủy, HĐND, UBND tỉnh quan tâm chỉ đạo, Sở Nông nghiệp và PTNT kiểm tra, giám sát cụ thể. Các chỉ tiêu Kế hoạch về trồng, chuyển hóa rừng gỗ lớn được cụ thể tại Nghị quyết số 12/2015/NQ-HĐND ngày 14/12/2015 của Hội đồng nhân dân về Quy hoạch phát triển nông, lâm nghiệp, thủy sản, tỉnh Phú Thọ đến năm  2020, định hướng đến năm 2030; Quyết định số 185/QĐ-UBND ngày 21/01/2016 của UBND tỉnh Phú Thọ về việc duyệt Quy hoạch phát triển nông, lâm nghiệp, thủy sản tỉnh Phú Thọ đến năm 2020, định hướng đến năm 2030, cụ thể trồng rừng gỗ lớn là 3,45 nghìn ha; chuyển hóa rừng gỗ nhỏ sang gỗ lớn là 4,97 nghìn ha. Trong giai đoạn tiếp theo, chuyển hóa rừng gỗ lớn là một trong những nội dung trong chính sách hỗ trợ, khuyến khích phát triển nông nghiệp, nông thôn trên địa bàn tỉnh Phú Thọ được Hội đồng nhân dân thông qua.

Là một huyện có diện tích rừng và đất lâm nghiệp lớn của tỉnh, bình quân mỗi năm huyện Thanh Sơn trồng trên 2000 ha rừng. Hiện nay, toàn huyện có khoảng 500 ha rừng cây gỗ lớn, tập trung ở một số xã như Võ Miếu, Thạch Khoán, Tất Thắng, Cự Thắng, Thục Luyện… Các loài cây chủ yếu là keo, mỡ, bồ đề và một số cây bản địa. Hộ gia đình Ông Nguyễn Văn Sơn ở Khu 4 xã Cự Thắng có 10 ha rừng trồng keo tai tượng 6 năm tuổi, đối với nhiều chủ rừng thì diện tích này đã có thể cho khai thác nhưng Ông Sơn đã quyết định giữ lại và tham gia mô xây dựng chuyển hóa cung cấp gỗ nhỏ thành rừng gỗ lớn; đây là một trong những nhiệm vụ khoa học và công nghệ cấp tỉnh được giao cho Chi cục Kiểm lâm triển khai thực hiện. Được sự hướng dẫn của kỹ sư lâm nghiệp dự án, Ông Sơn thuộc làu và vui vẻ chia sẻ với chúng tôi về yêu cầu, kỹ thuật cho rừng keo tai tượng nhà mình gồm các bước: chọn tuổi rừng bắt đầu chuyển hóa (đối với keo lai từ 3-5 năm; keo tai tượng từ 4-6 năm); số lần tỉa thưa (từ 1-3 lần với mỗi kỳ giãn cách từ 3-6 năm); bón phân, vệ sinh, chăm sóc rừng sau tỉa thưa, tỉa cành…Cuối cùng Ông Sơn kết với chúng tôi một câu chắc nịch rằng sẽ thực hiện đúng theo quy định hướng dẫn của đề tài: để kinh doanh rừng gỗ lớn đến 10 năm tuổi, tổng kết mô hình cho bà con chủ rừng tại địa phương thấy được hiệu quả và làm theo.

Theo đánh giá của một số chủ rừng thì hiệu quả kinh tế của việc chuyển hóa từ trồng rừng gỗ nhỏ (rừng nguyên liệu) với chu kỳ 7 năm sang rừng gỗ lớn (chu kỳ 10 năm trở lên) sẽ cho hiệu quả cao hơn từ 2 đến 3 lần. Ông Lương Sơn Hải, một chủ rừng có diện tích rừng gỗ lớn hơn 200ha ở xã Tất Thắng vừa khai thác cho biết: Trồng rừng nguyên liệu chỉ đạt khoảng 80m³ hoặc tối đa là 100m³/ha/chu kỳ; thu nhập chỉ đạt khoảng 100 đến 150 triệu đồng/chu kỳ, trong khi đó, để chuyển hóa sang cây gỗ lớn có thể đạt trữ lượng 250m³, thậm chí 300m³/ha/chu kỳ. Bán gỗ đứng (cây chưa khai thác) có thể trên 250 triệu đồng/ha/chu kỳ. Đây là hình thức phát triển rừng vừa bền vững, vừa mang lại hiệu quả kinh tế cao cho người trồng rừng.

Ảnh: Rừng trồng chuyển hóa từ rừng gỗ nhỏ sang rừng gỗ lớn của chủ hộ Lương Sơn Hải Xã Tất Thắng huyện Thanh Sơn

Thời gian tới, Chi cục Kiểm lâm sẽ tăng cường công tác tuyên truyền thông qua các mô hình nhiệm vụ khoa học, chương trình phát triển lâm nghiệp bền vững, thích ứng với biến đổi khí hậu để các chủ rừng, người trồng rừng nhận thức đầy đủ hơn về lợi ích của cây gỗ lớn; kết hợp chuyển hóa từ rừng gỗ nhỏ sang rừng gỗ lớn phù hợp với điều kiện của từng địa phương; quy hoạch diện tích rừng trồng, chuyển hóa gỗ lớn theo từng giai đoạn; huy động sự tham gia của doanh nghiệp đầu tư phát triển cây gỗ lớn; tạo điều kiện cho người trồng rừng và doanh nghiệp được thụ hưởng đầy đủ các chính sách hỗ trợ; khuyến khích phát triển mô hình trồng rừng kết hợp trồng cây dược liệu, chăn nuôi dưới tán rừng để bà con có thêm thu nhập...