Giai đoạn 1945 – 1959: Cơ quan phụ trách về quản lý đất đai là Sở Trước bạ - Văn tự - Quản thủ điền thổ và Thuế Trực thu. Sau đó được thiết lập với tên gọi Nha Trước bạ - Công sản - Điền thổ và hệ thống các đơn vị trực thuộc ở 03 cấp tỉnh, huyện, xã. Đến năm 1953, các Ty Địa chính được sát nhập vào Bộ Canh nông, rồi trở lại Bộ Tài chính để phục vụ mục đích thu thuế nông nghiệp. Cải cách ruộng đất năm 1953 - 1958 là Sở Địa chính thuộc Bộ Tài chính.
Giai đoạn 1960 – 1978: Ngành Quản lý ruộng đất được chuyển từ Bộ Tài chính sang Bộ nông nghiệp. Ở Trung ương là Vụ Quản lý ruộng đất (QLRĐ); cấp tỉnh là Phòng QLRĐ; cấp huyện là Bộ phận QLRĐ; cấp xã là cán bộ quản lý ruộng đất (QLRĐ).
Giai đoạn 1979 đến nay: Năm 1979 thành lập Tổng cục QLRĐ. Cấp tỉnh là Ban QLRĐ; cấp huyện là bộ phận QLRĐ; cấp xã có cán bộ QLRĐ.
Năm 1994 hợp nhất Tổng cục QLRĐ và Cục Đo đạc và Bản đồ nhà nước thành Tổng cục Địa chính. Ở các địa phương thành lập Sở Địa chính trực thuộc UBND cấp tỉnh, cấp huyện là Phòng Địa chính (hoặc Phòng Địa chính - Nhà đất), cấp xã có cán bộ địa chính xã và kiêm nhiệm quản lý về xây dựng.
Năm 2002, Bộ Tài nguyên và Môi trường (TN&MT) được thành lập, có 02 đơn vị QLNN về đất đai là Vụ Đất đai và Vụ Đăng ký và Thống kê. Ở địa phương thành lập các Sở TN&MT (có phòng Quản lý đất đai). Tại cấp huyện thành lập Phòng TN và MT, cấp xã, có cán bộ địa chính xã.
Năm 2008, thành lập Tổng cục Quản lý đất đai thuộc Bộ TN&MT. Đối với tỉnh Phú Thọ, ngày 10/03/2011 UBND tỉnh có Quyết định số 740/QĐ-UB thành lập Chi cục quản lý đất đai thuộc Sở TN&MT.
Đến nay, toàn ngành TN&MT tỉnh Phú Thọ có trên 800 người. Trong đó số CB, CC, VC làm công việc có liên quan đến công tác quản lý đất đai trên 700 người (cấp tỉnh 81 người, cấp huyện 92 người, cấp xã 544 người).
Trong những năm qua, ngành quản lý đất đai đã tham mưu cho Sở TN&MT, UBND tỉnh chỉ đạo thực hiện công tác quản lý đất đai đạt được kết quả nổi bật như sau: Ban hành các văn bản quy phạm về pháp luật đất đai, đặc biệt để kịp thời thi hành Luật Đất đai 2013, UBND tỉnh ban hành các văn bản cụ thể hóa áp dụng tại địa phương để phù hợp với quy định mới; tổ chức hoàn thành việc lập Quy hoạch SDĐ đến năm 2020, kế hoạch SDĐ kỳ đầu (2011 - 2015) của 3 cấp tỉnh, huyện, xã; phối hợp cùng UBND cấp huyện thực hiện cấp GCNQSDĐ lần đầu cho các loại đất, kết quả toàn tỉnh đã cấp được trên 697.600 GCN với diện tích 245.147 ha, đạt tỷ lệ đạt 93 % cần cấp GCN, xây dựng và triển khai dự án tổng thể hệ thống hồ sơ địa chính, bước đầu thiết lập cơ sở dữ liệu địa chính; Chỉ đạo hoàn thành công tác thống kê, kiểm kê đất đai theo quy định; làm tốt công tác thẩm định, trình UBND tỉnh hồ sơ thu hồi, giao đất, cho thuê đất đáp ứng nhu cầu đất đai cho phát triển kinh tế - xã hội, an ninh quốc phòng trên địa bàn tỉnh; đẩy mạnh cải cách thủ tục hành chính trong lĩnh vực đất đai....Trong thời gian tới, ngành Quản lý Đất đai tỉnh Phú Thọ cần tích cực hơn nữa trong việc tham mưu với UBND tỉnh để chỉ đạo và triển khai một cách toàn diện nhằm quản lý chặt chẽ và khai thác tốt nguồn tài nguyên đất đai hiệu quả bền vững.
Tác giả bài viết: Phạm Văn Luật - Chi cục trưởng Chi cục QL đất đai