Tình hình chỉnh lý biến động về đất đai trên địa bàn

Công tác chỉnh lý biến động đất đai là một trong những nội dung quan trọng trong công tác quản lý nhà nước về đất đai. Để quản lý quỹ đất đai có hiệu quả, nắm được mức độ sử dụng đất đai của địa phương đòi hỏi việc nắm bắt, cập nhật thông tin đầy đủ và phản ánh đúng thực trạng sử dụng đất thông qua việc đăng ký, chỉnh lý, cập nhật biến động đất đai trên hồ sơ địa chính. Việc cập nhật những thay đổi yêu cầu phải thường xuyên, liên tục và kịp thời đảm bảo thông tin hồ sơ địa chính lưu trữ được chính xác và thống nhất giữa các cấp quản lý.

Trên địa bàn thị xã Phú Thọ những năm qua, công tác chỉnh lý biến động đất đai luôn được chú trọng và đạt được kết quả quan trọng trên một số lĩnh vực như sau:

Tính từ năm 2010 đến nay, toàn thị xã đã chỉnh lý được: 12.501 hồ sơ đăng ký biến động, trong đó:

- Các trường hợp chuyển nhượng, thừa kế, tặng cho QSDĐ: 4.783 trường hợp;

- Các trường hợp chuyển mục đích sử dụng đất: 228 trường hợp;

- Cấp đổi, cấp lại GCNQSD đất: 180 trường hợp;

- Công tác đăng ký thế chấp, xoá thế chấp: 5.810 trường hợp;

- Chỉnh lý hồ sơ địa chính, GCNQSDĐ do thu hồi đất làm các dự án trên địa bàn là: 1.500 trường hợp, cụ thể bao gồm: Dự án đường Cao tốc Nội  Bài - Lào Cai, đường Hồ Chí Minh, đường 35 và dịch vụ ven đường, khu công nghiệp Phú Hà và nhiều các dự án tái định cư, xen ghép, giao đất phục vụ làm nhà ở, sản xuất kinh doanh, dịch vụ khác.

Từ kết quả như trên cho thấy, công tác chỉnh lý biến động về đất đai chủ yếu tâp trung ở lĩnh vực chuyển nhượng, thừa kế, tặng cho quyền sử dụng,... Nhiều nhất là năm 2014 và 2015 bao gồm 2.007 trường hợp, diễn ra chủ yếu ở một số xã, phường như: Hà Thạch, Hà Lộc, Phú Hộ, Văn Lung và Trường Thịnh.

Các trường hợp chuyển mục đích sử dụng đất chủ yếu là chuyển mục đích từ đất nông nghiệp sang đất ở, đất sản xuất nông nghiệp sang đất nuôi trồng thuỷ sản, tập trung nhiều ở các xã Hà Lộc, Hà Thạch và phường Trường Thịnh.

Công tác giao dịch bảo đảm: Đăng ký thế chấp, xoá thế chấp diễn ra thường xuyên theo từng tháng, năm nhưng tập trung chủ yếu ở các xã phường như Hà Thạch, Hà lộc, Phú hộ, Văn Lung.

Ngoài ra, công tác chỉnh lý biến động liên quan đến thu hồi đất thực hiện dự án chiếm khoảng 30% các trường hợp biến động. Tuy nhiên, công tác chỉnh lý biến động còn chậm và chưa kịp thời, một số xã tập trung các dự án trọng điểm còn tồn đọng nhiều và chưa thu hồi được GCN gốc để chỉnh lý. 

Nhận xét chung kết quả chỉnh lý biến động đất đai tại địa phương:

Công tác quản lý đất đai nói chung và công tác chỉnh lý biến động về đất đai trên địa bàn thị xã Phú Thọ nói riêng luôn được quan tâm và chỉ đạo sát sao. Các hoạt động đăng ký, chỉnh lý biến động đất đai, như: công tác lập, thẩm định hồ sơ cấp đổi, cấp mới GCNQSD, chia tách, hợp thửa, tặng cho thừa kế QSD đất; công tác đăng ký giao dịch bảo đảm cho các hộ gia đình, cá nhân theo đúng thẩm quyền, giải quyết theo đúng trình tự, thủ tục quy định, đảm bảo nhanh gọn, kịp thời và không để tình trạng tồn đọng kéo dài.

Thị xã Phú Thọ là đô thị cổ, có lịch sử hình thành và phát triển trên 110 năm, dân cư tập trung đông đúc, tốc độ đô thị hoá trong những năm gần đây có xu hướng phát triển mạnh, thể hiện rõ nhất là sự thay đổi về hạ tầng kỹ thuật. Điều này, đã tạo áp ực cho công tác quản lý nhà nước về đất đai nói chung và công tác chỉnh lý biến động về đất đai nói riêng. Hàng loạt các dự án mới xây dựng, như đường Cao tốc Nội  Bài - Lào Cai, đường trục chính nối trung tâm thị xã Phú Thọ với QL2 và hạ tầng kỹ thuật khu dân cư ven đường (đường 35 m). Dự án đường nối cầu Ngọc Tháp với QL2 (đường sơ tán dân, cứu hộ, cứu nạn); đường Hồ Chí Minh, khu công nghiệp Phú Hà, các dự án phát triển sản xuất, tái định cư,…. Tuy nhiên, hệ thống hồ sơ địa chính gốc, bản đồ địa chính,… của các xã, phường không được chỉnh lý thường xuyên, kịp thời; GCNQSD đất của một bộ phận các hộ gia đình, cá nhân đang thế chấp tại các ngân hàng, quỹ tín dụng nên chưa thu hồi được để chỉnh lý. Bên cạnh đó, công tác cập nhật, chỉnh lý biến động đất đai hiện nay phần lớn chỉ thực hiện theo phương pháp thủ công, chưa đồng bộ giữa 3 cấp nên gặp nhiều khó khăn, không thuận lợi cho việc lưu trữ, quản lý, khai thác thông tin và xây dựng cơ sở dữ liệu địa chính trong thời gian tới.

Phần lớn các xã, phường sau khi thực hiện công tác đo đạc thành lập bản đồ địa chính nhưng không thực hiện đồng thời công tác đăng ký cấp GCNQSD đất cho các hộ gia đình, cá nhân, điều này đã làm giảm hiệu quả sử dụng bản đồ địa chính, hồ sơ địa chính không đồng bộ, việc cập nhật, chỉnh lý biến động trên hồ sơ địa chính chưa triệt để, mà nguyên nhân chủ yếu là do:

- Nguồn tài liệu bản đồ và hồ sơ địa chính được thành lập ở những giai đoạn khác nhau, nhiều phương pháp khác nhau (Hệ toạ độ HN72, VN2000).

- Nguồn nhân lực trực tiếp thực hiện công tác này còn phải kiêm nhiệm nhiều nhiệm vụ, chưa đủ về số lượng, chất lượng; trình độ chuyên môn còn hạn chế. Đặc biệt là việc ứng dụng công nghệ thông tin trong công tác chỉnh lý biến động.

- Chưa có nguồn kinh phí cho công tác chỉnh lý biến động.

Để thực hiện tốt công tác chỉnh lý biến động đất đai và xây dựng được hệ thống cơ sở dữ liệu về đất đai hoàn chỉnh, cần có những giải pháp cụ thể sau:

- Xây dựng kế hoạch phối hợp và giao nhiệm vụ với các xã, phường thống kê diện tích đã thu hồi của các dự án, thống kê GCNQD đất của các hộ gia đình, cá nhân có đất đã thu hồi thành 02 nhóm: Nhóm 1 chưa chỉnh lý, tiếp tục thu hồi để chỉnh lý; nhóm 2 vay thế chấp của ngân hàng, quỹ tín dụng có danh sách theo dõi cụ thể để có kế hoạch thu hồi và chỉnh lý ngay sau khi xoá thế chấp, hoặc có lịch làm việc cụ thể với tổ chức tín dụng, ngân hàng để chỉnh lý biến động đối với đất canh tác (không thế chấp);

- Tiếp tục kiện toàn Văn phòng Đăng ký QSD đất cấp huyện; tăng cường cán bộ cho bộ máy quản lý nhà nước về đất đai từ tỉnh đến huyện, nhất là Văn phòng đăng ký quyền sử dụng đất cấp huyện; tăng cường bổ sung đồng bộ các trang thiết bị, cơ sở vật chất, trụ sở làm việc nhằm đáp ứng cho công tác quản lý nhà nước về đất đai, cập nhật, chỉnh lý biến động đất đai tại các cấp kịp thời;

- Tăng cường kinh phí đào tạo, bồi dưỡng, nâng cao trình độ, nghiệp vụ chuyên môn, thực hiện chuyển giao công nghệ, phần mềm chuyên ngành cho đội ngũ cán bộ quản lý đất đai cấp huyện, đặc biệt là cán bộ Văn phòng ĐKQSD nhằm nâng cao nghiệp vụ quản lý lưu trữ hồ sơ, xây dựng đồng bộ hệ thống cơ sở dữ liệu địa chính thống nhất giữa các cấp quản lý;

- Xây dựng kế hoạch thanh tra, kiểm tra định kỳ về công tác chỉnh lý biến động đất đai để chấn chỉnh kịp thời;

- Đề nghị Sở Tài nguyên và Môi trường, UBND tỉnh Phú Thọ hỗ trợ, bố trí kinh phí cho công tác chỉnh lý biến động đất đai đối với nơi thực hiện các dự án đầu tư.