Hiện tại, trên địa bàn huyện Thường Xuân có 3 đơn vị đã được UBND tỉnh Thanh Hóa chấp thuận chủ trương được tận thu đất thừa; Cụ thể:
Ngày 15 tháng 12 năm 2022 UBND tỉnh Thanh Hóa có Công văn số 18760/UBND-CN V/v giải quyết đề nghị tận thu đất thải trong quá trình thi công Phương án chống sạt lở đất khu dân cư thôn Thành Lợi, xã Tân Thành, huyện Thường Xuân. Theo đó, thống nhất với nội dung đề nghị của Sở Tài nguyên và Môi trường cho phép Công ty TNHH Thương mại Thái Sơn được tận thu, vận chuyển 35.114m3 đất thải trong quá trình thi công Phương án chống sạt lở đất khu vực dân cư thôn Thành Lợi, xã Tân Thành, huyện Thường Xuân để cung cấp đất san lấp cho dự án đường giao thông từ xã Đông Minh đi xã Đông Hòa, huyện Đông Sơn; san lấp mặt bằng công trình hạ tầng kỹ thuật khu dân cư Đồng Nhưng, thị trấn Rừng Thông, huyện Đông Sơn.
Ngày 22 tháng 12 năm 2022, UBND tỉnh Thanh Hóa cũng đã có Công văn số 19161/UBND-CN V/v giải quyết đề nghị tận thu đất thải trong quá trình thi công Dự án Nhà máy chế biến lâm sản xuất khẩu Toàn Thắng tại xã Lương Sơn, huyện Thường Xuân. Cho phép Công ty TNHH Chế biến lâm sản Quang Chính được vận chuyển, tận thu, sử dụng 69.872,89m3đất thừa trong quá trình thi công khu vực 1 dự án Nhà máy chế biến lâm sản xuất khẩu Toàn Thắng để cung cấp đất san lấp cho Dự án đường giao thông nối Quốc lộ 217 với Quốc lộ 45 và Quốc lộ 47 với thời gian thực hiện xong trước ngày 30/6/2023.
Gần đây nhất vào ngày 08 tháng 03 năm 2023, UBND tỉnh Thanh Hóa đã có Công văn số 2845/UBND-CN V/v giải quyết việc tận thu đất thừa trong quá trình thi công phương án chống sạt lở khu dân cư Cao Tiến, xã Luận Thành, huyện Thường Xuân của Công ty TNHH Thương mại tổng hợp Tuấn Vũ. Theo đó, thống nhất với đề nghị của Sở Tài nguyên và Môi trường cho phép Công ty TNHH Thương mại tổng hợp Tuấn Vũ được tận thu, vận chuyển 23.250 m3 đất thừa trong quá trình thi công phương án chống sạt lở khu dân cư Cao Tiến, xã Luận Thành, huyện Thường Xuân để làm san lấp phục vụ công trình công trình cầu Tổ Rồng, huyện Thường Xuân với thời gian thực hiện 05 tháng.
Thế nhưng, liệu các dự án chống sạt lở khu dân cư có đúng thực tế hay chỉ là “bình phong” để xin tận thu đất được dễ dàng. Đơn cử, như tại vị trí Công ty TNHH Thương mại Thái Sơn được tận thu đất chống sạt lở đất khu vực dân cư thôn Thành Lợi, xã Tân Thành, huyện Thường Xuân. Hiện trạng tại vị trí khai thác, PV ghi nhận không có các hộ dân nằm trong nguy cơ bị sạt lở, vị trí khai thác là một quả đồi đã bị múc đi phân nửa. Vậy đây có phải là dự án chống sạt lở khu dân cư như các ngành chức năng đã thẩm định trước khi cho phép tận thu?.
Hiện tại chỉ trong địa bàn xã Luận Thành, huyện Thường Xuân đã có 3 đơn vị đang trong quá trình lập hồ sơ xin được tận thu đất thừa trong quá trình thi công chống sạt lở khu dân cư. Cụ thể: Công ty cổ phần Mạnh Tùng Khang lập hồ sơ xin tận thu với khối lượng 78.870 m3 trong quá trình thi công khu vực xử lý 1 khu dân cư làng Khoán, thôn Cao Tiến, xã Luận Thành; Công ty TNHH xây dựng thương mại và khai thác khoáng sản Trường An xin tận thu khối lượng đất thừa là 20.428m3 trong quá trình thi công Phương án hạ thấp độ cao tạo mặt bằng xây dựng nhà ở riêng lẻ và trồng cây lâu năm tại thôn Minh Sơn, xã Luận Thành, huyện Thường Xuân làm vật liệu san lấp; Công ty TNHH Dịch vụ thương mại và Xây dựng TMG đề nghị được tận thu đất thừa là 94.366m3 trong quá trình thi công chống sạt lở khu dân cư làng Khoán, thôn Cao Tiến, xã Luận Thành, huyện Thường Xuân. Như vậy chỉ riêng tại làng Khoán, thôn Cao Tiến xã Luận Thành đã có khối lượng đất xin tận thu là hơn 173.000m3
Thủ tục cấp phép mỏ đất cải tạo tận thu đơn giản hơn nhiều so với cấp phép mỏ đất, các mỏ cải tạo tận thu đất không phải thực hiện quy trình đấu giá cạnh tranh như cấp mỏ đất, hiểu đơn giản là “cơ chế xin - cho”.
Trong khi đó về thủ tục, để được cấp phép khai thác vật liệu san lấp, tổ chức, cá nhân phải thực hiện đủ 8 bước theo quy định về khoáng sản, môi trường, đất đai, đầu tư, xây dựng. Đó là, lập hồ sơ thăm dò, khai thác khoáng sản; lập hồ sơ đề nghị cấp phép khai thác khoáng sản làm vật liệu san lấp; lập báo cáo kết quả thăm dò và trình phê duyệt trữ lượng khoáng sản; lập hồ sơ phê duyệt báo cáo đánh giá tác động môi trường, ký Quỹ Bảo vệ môi trường; lập hồ sơ trình cấp có thẩm quyền ban hành quyết định chủ trương đầu tư; lập hồ sơ cấp phép khai thác khoáng sản làm vật liệu san lấp và phê duyệt tiền cấp quyền khai thác; lập hồ sơ phê duyệt thiết kế mỏ; lập hồ sơ đất đai. Quá trình này mất nhiều thời gian, qua nhiều sở, ngành.
Trong khi đó ngày 16 tháng 02 năm 2022 Văn phòng Tỉnh ủy Thanh Hóa đã có văn bản số 2180 CV/VPTU V/v rà soát, sửa đổi Quyết định số 2693/QĐ-UBND ngày 04/07/2019 của UBND tỉnh. Theo đó, để việc cấp phép, đầu tư khai thác khoáng sản trên địa bàn tỉnh bảo đảm chặt chẽ, minh bạch, hiệu quả theo đúng quy định pháp luật; Thường trực Tỉnh ủy có ý kiến như sau: Giao Ban Cán sự đảng UBND tỉnh lãnh đạo UBND tỉnh, căn cứ các quy định hiện hành Nhà nước tình hình thực tiễn trên địa bàn tỉnh, khẩn trương rà soát, sửa đổi Quyết định số 2693/QĐ-UBND ngày 04/07/2019 của UBND tỉnh “Về phê duyệt khu vực không đấu giá quyền khai thác khoáng sản thuộc thẩm quyền cấp phép của UBND tỉnh Thanh Hóa, bảo đảm chặt chẽ, đúng quy định , theo nguyên tắc: Hình thức cấp phép khai thác khoáng sản không qua đấu giá chỉ thực hiện đối với các mỏ khoáng sản làm vật liệu để thi công các công trình trọng điểm quốc gia, phục vụ nhiệm vụ quốc phòng - an ninh, theo chỉ đạo của Trung ương, của Tỉnh ủy, HĐND tỉnh, bảo đảm các quy định của pháp luật. Đối với các mỏ khoáng sản không thuộc trường hợp nêu trên thì việc cấp phép khai thác (kể cả mở rộng khai thác) khoáng sản phải thông qua hình thức đấu giá theo quy định của pháp luật.
Báo Tài nguyên và Môi trường sẽ tiếp tục thông tin!
Tác giả bài viết: Thanh Tâm
Nguồn tin: Theo Báo TN&MT